روندهای فصلی و الگوهای قابل توجیه در داده های کشوری نظام مراقبت بیماری سرخک: رویکردهای شناسایی و حذف

مقدمه و هدف: شناسایی و حذف الگوهای قابل توجیه، شامل روند های ماهانه، فصلی و سالانه، آثار روزهای هفته، روزهای تعطیل و پایان هفته به دلیل اختلال در اعلام هشدارهای واقعی مبنی بر وجود تغییرات در روند بیماری ها و نیز ایجاد هشدارهای کاذب بسیار اهمیت دارد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی و حذف الگوهای قابل توجیه داده های کشوری نظام مراقبت بیماری سرخک در ایران انجام گردید. روش کار: برای شناسایی الگوهای قابل توجیه از داده های کشوری، موارد مشکوک به سرخک طی سال های 1387 تا1389، از نمودارهای خطی و میانگین متحرک، توابع خود همبستگی و خودهمبستگی جزئی و شاخص متوسط پایان هفته استفاده شد. برای حذف الگوهای قابل توجیه نیز از روش های هموارسازی میانگین های متحرک و هموارسازی نمایی هولت- وینترز استفاده شد. نتایج: نتایج استفاده از روش های مختلف برای شناسایی الگوهای قابل توجیه بیانگر وجود الگوهای سالانه، ماهانه و به ویژه آثار روزهای هفته و تعطیل در داده های بیماری سرخک است. همچنین، یافته ها نشانگر کارایی روش هموارسازی میانگین های متحرک در کاهش انحراف از پیش فرض نرمال بودن و عملکرد مناسب روش هموارسازی نمایی هولت- وینترز در حذف الگوهای فصلی، شامل آثار روزهای هفته، ماه و سال است. نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر بر اهمیت بررسی داده های خام نظام مراقبت بیماری سرخک، پیش از به کارگیری روش های کشف طغیان تأکید می کند و استفاده از روش هموارسازی هولت وینترز برای حذف الگوهای فصلی را، با وجود سادگی و کارایی مناسب روش میانگین های متحرک در کاهش انحراف از پیش فرض نرمال بودن از داده های خام نظام مراقبت سرخک توصیه می کند.